Thursday, August 23, 2007

ਸਦਾਬਹਾਰ ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਲੋੜ

ਆੳੁਣ ਵਾਲੇ 15 ਤੋਂ 20 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਾਡੀ ਅਜੋਕੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਮੂੰਹ-ਮੁਹਾਂਦਰਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿੱਥੇ ਸਾਇੰਸ (ਵਿਗਿਆਨ) ਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਤਕਨੀਕ) ਪੱਖੋਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ੳੁਪਲੱਬਧੀਆਂ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣਗੀਆਂ, ੳੁੱਥੇ ਸਾਨੂੰ ਕੲੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਹ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਡੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨਾ ਅਟੱਲ-ਸਚਾੲੀ ਹੈ। ਸੋ, ਆਪਣੇ ਇਸ ਲੇਖ ਰਾਹੀਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਵੱਲ ਆਪ ਸਭ ਸੂਝਵਾਨ ਵੀਰਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇਕ ਨਿਮਾਣੀ ਜਿਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
ਆੳੁਣ ਵਾਲੇ 15 ਤੋਂ 20 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਕ ਅਨੁਮਾਨ ਮੁਤਾਬਕ ਕੁੱਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਅਬਾਦੀ 7 ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਕਰੀਬ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਇਹ ਵਧੀ ਹੋੲੀ ਅਬਾਦੀ ਹੋ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲਿਆਵੇਗੀ। ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਇਹ ਅਬਾਦੀ ਵਧਦੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਤਿਉਂ-ਤਿਉਂ ਹਰ ਇਕ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧਦੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਲਕੁਲ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ। ਅਬਾਦੀ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ ਕੁੱਲ ੳੁਪਲੱਬਧ ਖੇਤੀ ਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ ਘਟਦੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਕਿਉਂਕ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਰਹਿਣ ਲੲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਕਾਨ ਬਣਾੳੁਣ ਲੲੀ ਜ਼ਰੂਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਵੰਡ ਵੀ ਹੋਣੀ ਤੈਅ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਲੲੀ ੳੁਪਲਬੱਧ ਜ਼ਮੀਨ ਘਟ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਰੋਜ਼ਮਰ੍ਹਾ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਿਆਂ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵੀ ਵੱਧ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪਵੇਗੀ। ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਕਰਕੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਤੇ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਸੋਮਿਆਂ ’ਤੇ ਦਬਾਅ ਬਹੁਤ ਵਧ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲੲੀ ਭੋਜਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਵੀ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ।
ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਕਰਕੇ ਸਾਡਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾਵੇਗਾ ਮੋਟਰ-ਗੱਡੀਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਅਵਾਸ ਵਾਸਤੇ ਸਾਨੂੰ ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਣਾ ਪਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮੁੱਚਾ ਪੌਣ-ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਵਰਖਾ ’ਤੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਾਰੂ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ।
ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਪ੍ਰੋ. ਐਮ.ਐਸ. ਸਵਾਮੀਨਾਥਨ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਨ 2025 ਤੱਕ ਸਮੁੱਚੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਕੲੀ ਗੰਭੀਰ ਸੰਕਟ ਘੇਰ ਲੈਣਗੇ ਅਤੇ ਇਹ ਸੰਕਟ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨਗੇ। ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨਾ ਵੀ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮੁੱਚੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਇਕ ਬੇਚੈਨੀ, ਇਕ ਅਫਰਾ-ਤਫਰੀ ਮਚ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਕੲੀ ਗੰਭੀਰ ਸਿੱਟੇ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਕਰਕੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਭੁੱਖਮਰੀ, ਅਪਰਾਧ ਅਤੇ ਅਪਾਸੀ ਵੈਰ-ਵਿਰੋਧ ਦੀ ਭਾਵਨ ਵੀ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਭ ਲੲੀ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।
ਪਰ, ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਆਣੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ‘ਜਿੱਥੇ ਚਾਹ ਉੱਥੇ ਰਾਹ’ ਭਾਵ ਕੋੲੀ ਵੀ ਕੰਮ ਅਸੰਭਵ ਨਹੀਂ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਸਭ ਸੁਹਿਰਦ ਹੋ ਕਿ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਲਗਨ ਨਾਲ ਆੳੁਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲੲੀ ਯਤਨ ਹੁਣ ਤੋਂ ਹੀ ਅਰੰਭ ਕਰ ਦੲੀੲੇ। ਪ੍ਰੋ. ਸਵਾਮੀਨਾਥਨ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਇਕ ‘ਸਦਾਬਹਾਰ ਹਰੀ-ਕ੍ਰਾਂਤੀ’ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆੳੁਣ ਵਾਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਵਧਣ ਵਾਲੀ ਆਬਾਦੀ ਲੲੀ ਭੋਜਨ ਤੇ ਖੇਤੀ ਦੀ ੳੁਪਜ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਲੋੜ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਮਿਲ ਜੁਲ ਕੇ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਾਲੇ ਸਮਾਂ ਹੈ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਮਾਂ ਲੰਘਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਫਿਰ ਬਿਨਾਂ ਪਛਤਾਵੇ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਪੱਲੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਤਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਆੳੁਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਸਾਨੂੰ ਕਦੀ ਮੁਆਫ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੀਆਂ।
(-ਗੁਰਤੇਜ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਜੀਤ ਵਿੱਚੋਂ)